Cannabis is een geneesmiddel

Youri Hazeleger
09 april 2024

Volgens artikel 5 lid 2 van de Opiumwet en artikel 1 lid 1 van de Geneesmiddelenwet is het toegestaan om cannabis als medicijn te gebruiken en is de definitie van een medicijn een geneesmiddel dat helpt bij het genezen of voorkomen van een ziekte, gebrek, wond of pijn bij de mens. Volgens Bijlage 1 van de Regeling alcohol, drugs en geneesmiddelen in het verkeer is het toegestaan om met een concentratie van 3,0 microgram THC per liter bloed te rijden. Maar volgens het Ministerie van Justitie en Veiligheid  is THC-concentratie in het bloed geen consistente voorspeller voor verminderde rijvaardigheid. Er zijn namelijk verschillende factoren van invloed op de werking van medicijnen. Denk hierbij aan gewenning, die na enkele weken of maanden kan optreden, het tijdsinterval van het gebruik, de manier van inname of de impact van de onderliggende aandoening op een persoon. Het is daarom volgens het Ministerie van Justitie en Veiligheid onmogelijk om met al deze individuele factoren rekening te houden ( ah-tk-20212022-1165).


Lees ook


De speekseltester, waar de Politie mee is uitgerust sinds de inwerkingtreding van de wet drugs in het verkeer in 2017, is een preselectiemiddel. Dit middel kan worden ingezet naast een psychomotorische test of een oog- en spraakfunctietest. De speekseltest laat zien of er sporen van drugs in het speeksel aanwezig zijn en geeft een indicatie of de grenswaarde daarmee overschreden wordt. Na een positieve speekseltest is bloedonderzoek, dat op z’n minst 1,5 uur duurt, nodig om na te gaan of de wettelijk gestelde grenswaarde daadwerkelijk overschreden is en hoe hoog die overschrijding exact is. De resultaten laten maanden op zicht wachten en tot die tijd krijgt de bestuurder 24 uur rijontzegging. Het bloedonderzoek dient als wettig bewijs voor rijden onder invloed, de speekseltest niet. In 2021 heeft de politie wegens reguliere contractafloop de speekseltester opnieuw aanbesteed en in het najaar van 2021 in gebruik genomen. In de aanbesteding is gezocht naar een zo betrouwbaar mogelijke test. Zowel de speekseltester die de politie in gebruik heeft op dit moment, als de eerdere speekseltester voldoen volgens onafhankelijke beoordeling van het RIVM aan de daaraan gestelde vereisten met betrekking tot nauwkeurigheid en betrouwbaarheid. Voor het gebruik van de speekseltest door de Politie is het voorschrift van de leverancier van de testen leidend, aldus de het Ministerie van Justitie en Veiligheid.


Volgens het Instituut Verantwoord Medicijngebruik is het bij dagelijks medicinaal gebruik toegestaan om met Cannabis Sativa (Bedrobinol en Bedica) te rijden. Met uitzondering van de eerste twee weken. Geneesmiddelen uit categorie II hebben een licht tot matig negatieve invloed op de rijvaardigheid. De invloed op de verkeersveiligheid kun je vergelijken met een alcoholpromillage in het bloed van 0,5 tot 0,8 g/l (0,5–0,8‰).

Politie Nederland stelt het gebruik van Cannabis vast aan de hand van een speekseltest DrugWipe S. Deze detecteert de actieve substantie van THC in speeksel vanaf 0,005 microgram per milliliter. Dit maakt deze test ongeschikt om vast te stellen of de grens van 3,0 microgram THC per liter bloed vast te stellen.


Wanneer iemand medicinale cannabis gebruikt, kan de speekseltest positief uitvallen, zelfs nadat de effecten van de actieve stof THC zijn afgenomen. Dit komt doordat de inactieve metaboliet THC-COOH, die ontstaat na de afbraak van THC in het lichaam, langdurig in het bloed en speeksel aanwezig kan blijven. Hoewel de effecten van THC op de rijvaardigheid na enkele uren kunnen afnemen, kan THC-COOH nog dagen tot weken na consumptie detecteerbaar blijven in het speeksel. Dit kan leiden tot een positieve speekseltest, zelfs wanneer de persoon op het moment van de test geen actieve THC meer in zijn systeem heeft.

Tijdens een verkeerscontrole voert de politie een speekseltest uit op de bestuurder. Als de speekseltest positief is, moet de bestuurder mee naar het politiebureau voor verdere controle.

Op het politiebureau is de bestuurder verplicht om mee te werken aan een bloedonderzoek. Een dienstdoende arts wordt vervolgens opgeroepen om bloed af te nemen bij de bestuurder. Tijdens het verblijf op het politiebureau wordt de bestuurder ondervraagd door de Politie. Dit verhoorproces kan enkele uren in beslag nemen en is bedoeld om meer informatie te verkrijgen over het medicijngebruik van de bestuurder en de omstandigheden rondom de verkeersovertreding.

Na de bloedafname wordt de bestuurder meestal weer vrijgelaten en mag de bestuurder 24 uur niet rijden. Het bloedmonster wordt vervolgens naar een laboratorium gestuurd voor analyse. De resultaten van dit onderzoek kunnen enkele maanden op zich laten wachten.

Na ontvangst van de resultaten van het bloedonderzoek bepaalt het Openbaar Ministerie (OM) de vervolgstappen. Dit kan onder meer het instellen van vervolging, het opleggen van boetes of andere juridische maatregelen omvatten, afhankelijk van de uitkomsten van het onderzoek.

Als blijkt dat de concentratie THC meer dan 3,0 microgram per liter bloed is, vraagt het OM om een doktersverklaring of recept in te dienen waaruit blijkt dat het gaat om medicinale cannabis. Als de hoeveelheid THC in het bloed overeenkomt met de hoeveelheid die in het recept staat, krijg iemand geen straf. Als er meer THC in het bloed zit dan wat iemand krijgt voorgeschreven in het recept, bepaalt het OM welke straf iemand krijgt. Dat kan een boete zijn of een periode rijontzegging.

De speekseltest DrugWipe S wordt vaak gebruikt om te bepalen of er drugs in het systeem van een bestuurder aanwezig zijn. Echter, deze test is niet geschikt om nauwkeurig te meten of de concentratie THC in het bloed de wettelijke limiet overschrijdt. Dit komt doordat de speekseltest geen directe indicatie geeft van de exacte hoeveelheid THC in het bloed.

Vervolgens, wanneer een speekseltest positief uitvalt voor drugs, wordt de bestuurder vaak gevraagd om mee te werken aan een bloedonderzoek op het politiebureau. Dit bloedonderzoek is echter een tijdrovend proces en de resultaten ervan worden niet direct beschikbaar. Dit kan leiden tot vertragingen en onzekerheid, vooral in situaties waarin er sprake is van een mogelijke acute bedreiging van de rijveiligheid.

Het Ministerie van Veiligheid en Justitie benadrukt dat de concentratie THC in het bloed geen betrouwbare indicator is voor de invloed ervan op de rijvaardigheid. Dit betekent dat zelfs als de THC-concentratie boven de wettelijke limiet uitkomt, er nog steeds geen sprake hoeft te zijn van verminderde rijvaardigheid als gevolg van het gebruik van medicinale cannabis.

Kortom, de combinatie van een positieve speekseltest, gevolgd door een bloedonderzoek en de daaropvolgende wachttijd op de resultaten, kan leiden tot juridische complicaties en mogelijke gevolgen voor de rijbevoegdheid van de bestuurder. Dit geldt zelfs als het medicinale cannabisgebruik legitiem en voorgeschreven is.

Volgens het Bureau voor Medicinale Cannabis (BMC) is Cannabis Sativa een medicijn en kunnen de schadelijke effecten van het roken worden vermeden door cannabis te inhaleren met een vernevelaar. Daarom verzoek ik de Politie geen metingen meer te verricht op het gebied van THC in het speeksel of het bloed om de rijvaardigheid vast te stellen indien een doktersverklaring voor medicinale cannabis wordt overhandigd, maar in plaats daarvan conform Artikel 5 van de Wegenverkeerswet 1994 het gedrag van de bestuurder conform Artikel 160 lid 5 van de Wegenverkeerswet 1994 psychomotorisch te testen om te oordelen en de veiligheid op de weg te handhaven.

Ik verzoek u om een eerlijke en billijke behandeling van personen die cannabis als medicijn gebruiken, en om rekening te houden met de individuele omstandigheden en de wetenschappelijke kennis omtrent het gebruik van medicinale cannabis.