Verlatingsangst: Begrip, Symptomen en Behandeling
Verlatingsangst, ook wel separatieangst genoemd, verwijst naar het intense gevoel van angst en ongemak dat optreedt wanneer iemand gescheiden wordt van een hechtingsfiguur, zoals een ouder, partner of verzorger. Hoewel verlatingsangst voornamelijk geassocieerd wordt met jonge kinderen, kan het ook voorkomen bij adolescenten en volwassenen. Het kan een aanzienlijke invloed hebben op het dagelijks functioneren en de kwaliteit van leven. In dit artikel zullen we de symptomen, mogelijke oorzaken en behandelingsopties van verlatingsangst bespreken.
Symptomen van verlatingsangst
- Angst en ongemak bij het gescheiden worden van een hechtingsfiguur.
- Overmatig piekeren en zorgen maken over het welzijn van de hechtingsfiguur tijdens de afwezigheid.
- Extreme moeite hebben met alleen zijn, zelfs voor korte periodes.
- Fysieke symptomen zoals buikpijn, hoofdpijn, misselijkheid en trillen bij het vooruitzicht van scheiding.
- Weigeren om naar school, werk of sociale activiteiten te gaan vanwege de angst om gescheiden te worden.
- Slapeloosheid en nachtmerries waarin de angst voor scheiding centraal staat.
- Klampen aan de hechtingsfiguur vast bij terugkeer, met vermijding van afscheid.
Mogelijke oorzaken van verlatingsangst
- Hechtingsstijl: Een onveilige hechtingsstijl, waarbij de persoon onvoldoende vertrouwen heeft in de beschikbaarheid en responsiviteit van de hechtingsfiguur, kan bijdragen aan verlatingsangst.
- Traumatische ervaringen: Vroegere traumatische ervaringen, zoals het verlies van een dierbare of verwaarlozing, kunnen de basis leggen voor verlatingsangst.
- Overbescherming: Overbeschermende opvoeding kan de ontwikkeling van autonomie en zelfvertrouwen belemmeren, waardoor verlatingsangst kan ontstaan.
- Veranderingen in omgeving: Grote veranderingen in het leven, zoals verhuizing, scheiding of het verlies van een belangrijk persoon, kunnen verlatingsangst activeren of verergeren.
Behandeling van verlatingsangst
- Psycho-educatie: Het begrijpen van verlatingsangst en de bijbehorende symptomen kan een belangrijke eerste stap zijn. Psycho-educatie helpt de persoon de angst te erkennen en te begrijpen.
- Therapie: Verschillende vormen van therapie kunnen nuttig zijn, zoals cognitieve gedragstherapie (CGT) en exposuretherapie. CGT kan helpen bij het identificeren en veranderen van negatieve denkpatronen en gedragingen die de angst in stand houden. Exposuretherapie richt zich op het geleidelijk blootstellen aan de angstige situatie, zoals kortdurende scheidingen, om de angstreactie te verminderen.
- Medicatie: In sommige gevallen kan medicatie, zoals selectieve serotonineheropnameremmers (SSRI's), worden voorgeschreven om de symptomen van angst te verminderen. Dit moet echter altijd worden beoordeeld door een gekwalificeerde arts.
- Hechtingstherapie: Bij jonge kinderen kan hechtingstherapie worden ingezet om de relatie tussen het kind en de hechtingsfiguur te versterken en veilige hechting te bevorderen.
- Zelfhulpstrategieën: Het aanleren van ontspanningstechnieken, zoals ademhalingsoefeningen en mindfulness, kan helpen bij het beheersen van angstsymptomen. Het opbouwen van een ondersteunend sociaal netwerk en het betrekken van vrienden en familie bij de behandeling kan ook nuttig zijn.
Verlatingsangst kan een aanzienlijke impact hebben op het dagelijks leven en de relaties van een persoon. Het is belangrijk om professionele hulp te zoeken als de symptomen van verlatingsangst aanhouden en het dagelijks functioneren beïnvloeden. Een getrainde therapeut kan helpen bij het identificeren van de onderliggende oorzaken en het aanleren van effectieve strategieën om met de angst om te gaan.
