Kwik is een zwaar metaal dat van nature in de aardkorst voorkomt. Het komt in verschillende vormen voor, waaronder methylkwik en anorganisch kwik. Menselijke activiteiten, zoals industriële processen en het verbranden van fossiele brandstoffen, kunnen ook bijdragen aan de uitstoot van kwik in het milieu. Dit kan leiden tot verontreiniging van lucht, water en bodem.
Hoewel kwik in kleine hoeveelheden in het milieu aanwezig is, kan het zich ophopen in het lichaam van mensen en dieren, met name in vissen. Methylkwik kan zich in de voedselketen concentreren, waardoor het in hogere concentraties aanwezig kan zijn in vis en andere zeedieren die door mensen worden gegeten. Hierdoor zijn vissen en schaaldieren belangrijke bronnen van blootstelling aan kwik voor de mens.
De gezondheidsrisico's van kwik zijn goed gedocumenteerd en kunnen variëren afhankelijk van de vorm van kwik en de hoeveelheid waaraan mensen worden blootgesteld. Kwik kan schadelijk zijn voor het zenuwstelsel, de nieren en de luchtwegen. Bij blootstelling aan hoge niveaus van kwik kunnen symptomen optreden zoals tremoren, geheugenverlies, vermoeidheid, ademhalingsproblemen en cognitieve stoornissen.
Een van de meest kwetsbare bevolkingsgroepen voor de gezondheidsrisico's van kwik zijn zwangere vrouwen en jonge kinderen. Methylkwik kan de ontwikkeling van de hersenen van een foetus en jong kind beïnvloeden, wat kan leiden tot blijvende neurologische schade en cognitieve achteruitgang.
Het verminderen van de blootstelling aan kwik is van cruciaal belang om de gezondheidsrisico's te beperken. Dit kan onder meer worden bereikt door het gebruik van schonere technologieën in industrieën en het verminderen van kwikemissies, het vermijden van kwikhoudende producten en het eten van vis met een laag kwikgehalte. Overheden spelen ook een belangrijke rol bij het reguleren van kwikgebruik en het implementeren van beleid om de blootstelling aan kwik te verminderen.
Kwik is een potentieel gevaarlijke stof en het is essentieel dat individuen, gemeenschappen en beleidsmakers samenwerken om de blootstelling te minimaliseren en de gezondheid van de samenleving te beschermen. Het bewustzijn van de gezondheidsrisico's van kwik is een belangrijke stap om ervoor te zorgen dat we veilig omgaan met deze stof en de impact op mens en milieu minimaliseren.
Bronnen van kwik
De grootste bronnen van blootstelling aan kwik voor mensen zijn voornamelijk afkomstig van voedselconsumptie, met name via vis en schaaldieren. Methylkwik, een vorm van organisch kwik, kan zich in het water ophopen en zich vervolgens in de voedselketen concentreren. Dit betekent dat vis en andere zeedieren die door mensen worden gegeten, zoals tonijn, zwaardvis, haai en sommige soorten schaaldieren, aanzienlijke hoeveelheden methylkwik kunnen bevatten.
Andere bronnen van blootstelling aan kwik kunnen zijn:
- Consumptie van kwikhoudende producten: Sommige traditionele medicijnen, cosmetica en huishoudelijke producten kunnen kwik bevatten. Deze producten kunnen een bron van blootstelling zijn, vooral in sommige delen van de wereld waar ze nog steeds worden gebruikt.
- Kwikemissies uit industrieën: Industriële processen, zoals de verbranding van kolen en afval, kunnen kwikemissies veroorzaken die in de lucht terechtkomen en uiteindelijk in de bodem en het water kunnen worden afgezet. Deze vorm van kwik kan vervolgens in voedselgewassen terechtkomen en op die manier mensen beïnvloeden.
- Amalgaamvullingen: Hoewel kwikamalgaamvullingen in tandheelkundige behandelingen veilig worden geacht, kunnen ze bijdragen aan zeer kleine hoeveelheden kwik in het lichaam.
- Luchtvervuiling: Sommige kwikdampen kunnen in de lucht terechtkomen door industriële activiteiten en andere processen. Mensen kunnen kwik via de luchtwegen binnenkrijgen door inademing van deze dampen.
Het is belangrijk op te merken dat de blootstelling aan kwik van persoon tot persoon kan verschillen, afhankelijk van hun dieet, levensstijl, beroep en geografische locatie. Het reguleren en verminderen van kwikemissies in industriële processen en het beperken van het gebruik van kwikhoudende producten zijn essentiële stappen om de blootstelling aan kwik te verminderen en de gezondheidsrisico's te minimaliseren.
In Nederland zijn traditionele medicijnen die kwikhoudend zijn, niet toegestaan vanwege de gezondheidsrisico's die kwik met zich meebrengt. De Nederlandse wetgeving en de Europese richtlijnen stellen strenge eisen aan geneesmiddelen en producten die op de markt worden gebracht, inclusief traditionele medicijnen.
Het gebruik van kwik in medicijnen is in veel landen wereldwijd verboden of sterk gereguleerd vanwege de giftigheid van kwik en de potentiële gezondheidsrisico's die het met zich meebrengt, met name voor de nieren en het zenuwstelsel. Traditionele medicijnen die kwik bevatten, worden als gevaarlijk beschouwd en kunnen ernstige gezondheidsproblemen veroorzaken.
Het is belangrijk om bij het gebruik van medicijnen, of het nu traditionele of moderne medicijnen zijn, altijd de aanbevelingen van medische professionals en de instructies op de verpakking op te volgen. Als er vragen zijn over de samenstelling of veiligheid van een medicijn, is het verstandig om dit met een arts of apotheker te bespreken.
