Het zenuwstelsel is opgedeeld in twee delen: het centrale zenuwstelsel en het perifere zenuwstelsel. Het centrale zenuwstelsel bestaat uit de hersenen en het ruggenmerg, terwijl het perifere zenuwstelsel alles daarbuiten omvat. Het centrale zenuwstelsel ontvangt, verwerkt en reageert op informatie van onze zintuigen [1].
Waaruit bestaan de hersenen?
Met een gemiddeld gewicht van ongeveer 3 pond bij volwassenen, bestaan de hersenen voor ongeveer 60% uit vet. De overgebleven 40% is een combinatie van water, eiwitten, koolhydraten en zouten. De hersenen zelf zijn geen spier. Ze bevatten bloedvaten en zenuwen, waaronder neuronen en gliacellen.
Wat is grijze en witte stof?
Grijze en witte stof zijn twee verschillende gebieden van het centrale zenuwstelsel. In de hersenen verwijst grijze stof naar het donkerdere, buitenste deel, terwijl witte stof het lichtere, binnenste gedeelte eronder beschrijft. In het ruggenmerg is deze volgorde omgekeerd: de witte stof zit aan de buitenkant en de grijze stof zit er binnenin.
Dwarsdoorsneden van de hersenen en het ruggenmerg, waarbij de grijze en witte stof zichtbaar zijn.
Grijze stof bestaat voornamelijk uit de cellichamen van neuronen (de ronde centrale cellichamen), en witte stof bestaat grotendeels uit axonen (de lange stelen die neuronen met elkaar verbinden) omhuld door myeline (een beschermende bekleding). De verschillende samenstelling van delen van de zenuwcel verklaart waarom ze als afzonderlijke tinten verschijnen op bepaalde scans.
Delen van een zenuwcel: het centrale soma cellichaam met innerlijke kern en buitenste dendrieten en lange axontstaart, geïsoleerd door myelinepads.
Elk gebied heeft een andere functie. Grijze stof is voornamelijk verantwoordelijk voor het verwerken en interpreteren van informatie, terwijl witte stof die informatie doorgeeft aan andere delen van het zenuwstelsel.
Hoe werken de hersenen?
De hersenen sturen en ontvangen chemische en elektrische signalen door het hele lichaam. Verschillende signalen regelen verschillende processen, en je hersenen interpreteren elk signaal. Sommige laten je bijvoorbeeld moe voelen, terwijl andere pijn veroorzaken.
Sommige boodschappen blijven binnen de hersenen, terwijl andere worden doorgegeven via het ruggenmerg en het uitgebreide netwerk van zenuwen in het lichaam naar verre uiteinden. Om dit te doen, vertrouwt het centrale zenuwstelsel op miljarden neuronen (zenuwcellen).
Belangrijkste Delen van de Hersenen en Hun Functies
Op een hoog niveau kan de hersenen worden verdeeld in de grote delen: de hersenschors (cerebrum), de hersenstam (brainstem) en de kleine hersenen (cerebellum).
Hersenschors (Cerebrum)
De hersenschors, gelegen aan de voorkant van de hersenen, bestaat uit grijze stof (de hersenschors) en witte stof in het midden. Als het grootste deel van de hersenen initieert en coördineert de hersenschors beweging en reguleert het de temperatuur. Andere gebieden van de hersenschors zijn betrokken bij spraak, oordeel, denken, redeneren, probleemoplossing, emoties en leren. Ook worden zintuiglijke informatie zoals zien, horen, en aanraking hier verwerkt.
Hersenschors (Cortex)
De cortex, Latijn voor "schors", beschrijft de buitenste grijze stof van de hersenschors. De cortex heeft een groot oppervlak door de vouwen en omvat ongeveer de helft van het gewicht van de hersenen. De hersenschors is verdeeld in twee helften, of hemisferen, die met elkaar communiceren via een groot C-vormig pad van witte stof, de hersenbalk (corpus callosum). Elke hemisfeer controleert de tegenovergestelde kant van het lichaam.
Hersenstam (Brainstem)
De hersenstam, in het midden van de hersenen, verbindt de hersenschors met het ruggenmerg en omvat de middenhersenen (midbrain), de brug (pons) en het verlengde merg (medulla).
- Middenhersenen (Midbrain): Een complexe structuur met verschillende clusters van neuronen, zenuwbanen en andere structuren. Het faciliteert functies zoals horen, beweging, reacties op veranderingen in de omgeving en bevat de substantia nigra, een gebied dat wordt beïnvloed door de ziekte van Parkinson.
- Pons: Het oorsprongsgebied voor vier van de 12 hersenzenuwen. Het verbindt de middenhersenen met het verlengde merg en reguleert activiteiten zoals traanproductie, kauwen, knipperen, scherpstellen van het gezichtsvermogen, evenwicht, horen en gezichtsuitdrukkingen.
- Medulla (Verlengde Merg): Onderaan de hersenstam, waar de hersenen het ruggenmerg ontmoeten. Essentieel voor overleving, reguleert de medulla vele lichaamsactiviteiten zoals hartslag, ademhaling, bloedstroom, en niveaus van zuurstof en koolstofdioxide.
Het ruggenmerg strekt zich uit vanaf de onderkant van de medulla en gaat door een grote opening onderaan de schedel. Ondersteund door de wervels draagt het ruggenmerg boodschappen heen en weer tussen de hersenen en de rest van het lichaam.
Kleine Hersenen (Cerebellum)
De kleine hersenen, een vuistgroot deel van de hersenen, bevinden zich achteraan het hoofd, onder de temporale en occipitale kwabben en boven de hersenstam. Het coördineert vrijwillige spierbewegingen en handhaaft houding, balans en evenwicht. Recente studies onderzoeken de rollen van de kleine hersenen bij denken, emoties en sociaal gedrag, evenals mogelijke betrokkenheid bij verslaving, autisme en schizofrenie.
Hersenvliezen
Drie beschermende lagen genaamd hersenvliezen omringen de hersenen en het ruggenmerg.
- Dura Mater: De buitenste dikke en stevige laag met twee lagen: het periostale deel lijnt de binnenkant van de schedel en het meningeale deel bevindt zich daaronder. Ruimtes tussen de lagen laten aders en slagaders passeren die bloed naar de hersenen brengen.
- Arachnoïde Mater: Een dunne, webachtige laag bindweefsel zonder zenuwen of bloedvaten. Onder de arachnoïde mater bevindt zich het hersenvocht (cerebrospinale vloeistof of CSF), dat het gehele centrale zenuwstelsel (hersenen en ruggenmerg) omringt en reinigt.
- Pia Mater: Een dun membraan dat de oppervlakte van de hersenen omarmt en de contouren volgt. De pia mater bevat veel aders en slagaders.
Hersenkwabben en Hun Controlefuncties
Elke hersenhelft (delen van de hersenschors) heeft vier secties, genaamd kwabben: frontaal, pariëtaal, temporaal en occipitaal.
- Frontale Kwab: Het grootste deel van de hersenen, aan de voorkant van het hoofd, betrokken bij persoonlijkheidskenmerken, besluitvorming en beweging. Ook betrokken bij geurherkenning en bevat het spraakcentrum Broca's gebied.
- Pariëtale Kwab: Het middelste deel van de hersenen, helpt bij het identificeren van objecten, begrijpen van ruimtelijke relaties en interpreteren van pijn en aanraking in het lichaam. Bevat Wernicke's gebied, dat helpt bij het begrijpen van gesproken taal.
- Occipitale Kwab: Het achterste deel van de hersenen, betrokken bij visie.
- Temporale Kwab: De zijkanten van de hersenen, betrokken bij kortetermijngeheugen, spraak, muzikale ritmes en geurherkenning.
Diepere Structuren Binnen de Hersenen
- Hypofyse: Soms de "meesterklier" genoemd, een erwtvormige structuur diep in de hersenen achter de neusbrug. Reguleert de functie van andere klieren in het lichaam en ontvangt chemische signalen van de hypothalamus.
- Hypothalamus: Boven de hypofyse gelegen, stuurt chemische boodschappen die de functie van de hypofyse regelen. Reguleert lichaamstemperatuur, synchroniseert slaappatronen, controleert honger en dorst, en speelt ook een rol bij sommige aspecten van geheugen en emotie.
- Amygdala: Kleine amandelvormige structuren, gelegen onder elke hersenhelft. Reguleert emotie en geheugen, geassocieerd met het beloningssysteem van de hersenen, stress en de "vecht-of-vlucht" reactie bij het waarnemen van een dreiging.
- Hippocampus: Een gekromde zeepaardvormige structuur aan de onderkant van elke temporale kwab. Ondersteunt geheugen, leren, navigatie en ruimtelijke waarneming. Ontvangt informatie van de hersenschors en speelt mogelijk een rol bij de ziekte van Alzheimer.
- Pijnappelklier: Diep in de hersenen gelegen en bevestigd met een steel aan de bovenkant van de derde hersenkamer. Reageert op licht en donker en scheidt melatonine af, dat circadiane ritmes en de slaap-waakcyclus reguleert.
- Hersenkamers en Cerebrospinale Vloeistof: Diep in de hersenen bevinden zich vier open gebieden met doorgangen ertussen. Ze openen ook naar het centrale wervelkanaal en het gebied onder de arachnoïde laag van de hersenvliezen. De kamers produceren cerebrospinale vloeistof (CSF), een waterige vloeistof die circuleert in en rond de kamers en het ruggenmerg, tussen de hersenvliezen. CSF omringt en beschermt het ruggenmerg en de hersenen, spoelt afvalstoffen uit en levert voedingsstoffen.
Bloedtoevoer naar de Hersenen
Twee sets bloedvaten leveren bloed en zuurstof aan de hersenen: de vertebrale slagaders en de halsslagaders.
- Externe Halsslagaders: Lopen langs de zijkanten van de nek, waar je je pols kunt voelen. De interne halsslagaders vertakken zich in de schedel en voorzien het voorste deel van de hersenen van bloed.
- Vertebrale Slagaders: Volgen de wervelkolom in de schedel, waar ze samenkomen bij de hersenstam en de basilaire slagader vormen, die bloed levert aan de achterste delen van de hersenen. De Willis-cirkel, een lus van bloedvaten nabij de onderkant van de hersenen, verbindt belangrijke slagaders en zorgt voor circulatie van bloed van de voorkant naar de achterkant van de hersenen en helpt de arteriële systemen met elkaar te communiceren.
Hersenzenuwen
Binnen de schedel zijn er 12 zenuwen, craniale zenuwen genoemd:
Reukzenuw: Beheerst het reukvermogen.
Gezichtszenuw: Regelt het gezichtsvermogen.
Oogspierzenuw: Bestuurt de pupilrespons en andere oogbewegingen.
Trochleaire Zenuw: Controleert spieren in het oog.
Trigeminuszenuw: De grootste en meest complexe, met zowel sensorische als motorische functies. Bevat takken die sensaties van de hoofdhuid, tanden, kaak, sinussen, delen van de mond en het gezicht naar de hersenen brengen, en zorgt voor de functie van kauwspieren, en meer.
Abducenszenuw: Innerveert sommige oogspieren.
Aangezichtszenuw: Ondersteunt gezichtsbeweging, smaak, klieren en andere functies.
Vestibulocochleaire Zenuw: Faciliteert evenwicht en gehoor.
Glossopharyngeale Zenuw: Staat smaak, oor- en keelbeweging toe, en heeft vele andere functies.
Vagus Zenuw: Staat sensatie rond het oor en het spijsverteringssysteem toe, en reguleert motorische activiteit in het hart, de keel en het spijsverteringssysteem.
Accessoire Zenuw: Innerveert specifieke spieren in het hoofd, de nek en de schouder.
Hypoglossale Zenuw: Levert motorische activiteit aan de tong.
De eerste twee zenuwen komen uit de hersenschors, terwijl de overige 10 uit de hersenstam komen, die drie delen heeft: de middenhersenen, de pons en de medulla [2].
Hersenen
Het zenuwstelsel is opgedeeld in twee delen: het centrale zenuwstelsel en het perifere zenuwstelsel. Het centrale zenuwstelsel bestaat uit de hersenen en het ruggenmerg, terwijl het perifere zenuwstelsel alles daarbuiten omvat. Het centrale zenuwstelsel ontvangt, verwerkt en reageert op informatie van onze zintuigen [1].
Waaruit bestaan de hersenen?
Met een gemiddeld gewicht van ongeveer 3 pond bij volwassenen, bestaan de hersenen voor ongeveer 60% uit vet. De overgebleven 40% is een combinatie van water, eiwitten, koolhydraten en zouten. De hersenen zelf zijn geen spier. Ze bevatten bloedvaten en zenuwen, waaronder neuronen en gliacellen.
Wat is grijze en witte stof?
Grijze en witte stof zijn twee verschillende gebieden van het centrale zenuwstelsel. In de hersenen verwijst grijze stof naar het donkerdere, buitenste deel, terwijl witte stof het lichtere, binnenste gedeelte eronder beschrijft. In het ruggenmerg is deze volgorde omgekeerd: de witte stof zit aan de buitenkant en de grijze stof zit er binnenin.
Dwarsdoorsneden van de hersenen en het ruggenmerg, waarbij de grijze en witte stof zichtbaar zijn.
Grijze stof bestaat voornamelijk uit de cellichamen van neuronen (de ronde centrale cellichamen), en witte stof bestaat grotendeels uit axonen (de lange stelen die neuronen met elkaar verbinden) omhuld door myeline (een beschermende bekleding). De verschillende samenstelling van delen van de zenuwcel verklaart waarom ze als afzonderlijke tinten verschijnen op bepaalde scans.
Delen van een zenuwcel: het centrale soma cellichaam met innerlijke kern en buitenste dendrieten en lange axontstaart, geïsoleerd door myelinepads.
Elk gebied heeft een andere functie. Grijze stof is voornamelijk verantwoordelijk voor het verwerken en interpreteren van informatie, terwijl witte stof die informatie doorgeeft aan andere delen van het zenuwstelsel.
Hoe werken de hersenen?
De hersenen sturen en ontvangen chemische en elektrische signalen door het hele lichaam. Verschillende signalen regelen verschillende processen, en je hersenen interpreteren elk signaal. Sommige laten je bijvoorbeeld moe voelen, terwijl andere pijn veroorzaken.
Sommige boodschappen blijven binnen de hersenen, terwijl andere worden doorgegeven via het ruggenmerg en het uitgebreide netwerk van zenuwen in het lichaam naar verre uiteinden. Om dit te doen, vertrouwt het centrale zenuwstelsel op miljarden neuronen (zenuwcellen).
Belangrijkste Delen van de Hersenen en Hun Functies
Op een hoog niveau kan de hersenen worden verdeeld in de grote delen: de hersenschors (cerebrum), de hersenstam (brainstem) en de kleine hersenen (cerebellum).
Hersenschors (Cerebrum)
De hersenschors, gelegen aan de voorkant van de hersenen, bestaat uit grijze stof (de hersenschors) en witte stof in het midden. Als het grootste deel van de hersenen initieert en coördineert de hersenschors beweging en reguleert het de temperatuur. Andere gebieden van de hersenschors zijn betrokken bij spraak, oordeel, denken, redeneren, probleemoplossing, emoties en leren. Ook worden zintuiglijke informatie zoals zien, horen, en aanraking hier verwerkt.
Hersenschors (Cortex)
De cortex, Latijn voor "schors", beschrijft de buitenste grijze stof van de hersenschors. De cortex heeft een groot oppervlak door de vouwen en omvat ongeveer de helft van het gewicht van de hersenen. De hersenschors is verdeeld in twee helften, of hemisferen, die met elkaar communiceren via een groot C-vormig pad van witte stof, de hersenbalk (corpus callosum). Elke hemisfeer controleert de tegenovergestelde kant van het lichaam.
Hersenstam (Brainstem)
De hersenstam, in het midden van de hersenen, verbindt de hersenschors met het ruggenmerg en omvat de middenhersenen (midbrain), de brug (pons) en het verlengde merg (medulla).
- Middenhersenen (Midbrain): Een complexe structuur met verschillende clusters van neuronen, zenuwbanen en andere structuren. Het faciliteert functies zoals horen, beweging, reacties op veranderingen in de omgeving en bevat de substantia nigra, een gebied dat wordt beïnvloed door de ziekte van Parkinson.
- Pons: Het oorsprongsgebied voor vier van de 12 hersenzenuwen. Het verbindt de middenhersenen met het verlengde merg en reguleert activiteiten zoals traanproductie, kauwen, knipperen, scherpstellen van het gezichtsvermogen, evenwicht, horen en gezichtsuitdrukkingen.
- Medulla (Verlengde Merg): Onderaan de hersenstam, waar de hersenen het ruggenmerg ontmoeten. Essentieel voor overleving, reguleert de medulla vele lichaamsactiviteiten zoals hartslag, ademhaling, bloedstroom, en niveaus van zuurstof en koolstofdioxide.
Het ruggenmerg strekt zich uit vanaf de onderkant van de medulla en gaat door een grote opening onderaan de schedel. Ondersteund door de wervels draagt het ruggenmerg boodschappen heen en weer tussen de hersenen en de rest van het lichaam.
Kleine Hersenen (Cerebellum)
De kleine hersenen, een vuistgroot deel van de hersenen, bevinden zich achteraan het hoofd, onder de temporale en occipitale kwabben en boven de hersenstam. Het coördineert vrijwillige spierbewegingen en handhaaft houding, balans en evenwicht. Recente studies onderzoeken de rollen van de kleine hersenen bij denken, emoties en sociaal gedrag, evenals mogelijke betrokkenheid bij verslaving, autisme en schizofrenie.
Hersenvliezen
Drie beschermende lagen genaamd hersenvliezen omringen de hersenen en het ruggenmerg.
- Dura Mater: De buitenste dikke en stevige laag met twee lagen: het periostale deel lijnt de binnenkant van de schedel en het meningeale deel bevindt zich daaronder. Ruimtes tussen de lagen laten aders en slagaders passeren die bloed naar de hersenen brengen.
- Arachnoïde Mater: Een dunne, webachtige laag bindweefsel zonder zenuwen of bloedvaten. Onder de arachnoïde mater bevindt zich het hersenvocht (cerebrospinale vloeistof of CSF), dat het gehele centrale zenuwstelsel (hersenen en ruggenmerg) omringt en reinigt.
- Pia Mater: Een dun membraan dat de oppervlakte van de hersenen omarmt en de contouren volgt. De pia mater bevat veel aders en slagaders.
Hersenkwabben en Hun Controlefuncties
Elke hersenhelft (delen van de hersenschors) heeft vier secties, genaamd kwabben: frontaal, pariëtaal, temporaal en occipitaal.
- Frontale Kwab: Het grootste deel van de hersenen, aan de voorkant van het hoofd, betrokken bij persoonlijkheidskenmerken, besluitvorming en beweging. Ook betrokken bij geurherkenning en bevat het spraakcentrum Broca's gebied.
- Pariëtale Kwab: Het middelste deel van de hersenen, helpt bij het identificeren van objecten, begrijpen van ruimtelijke relaties en interpreteren van pijn en aanraking in het lichaam. Bevat Wernicke's gebied, dat helpt bij het begrijpen van gesproken taal.
- Occipitale Kwab: Het achterste deel van de hersenen, betrokken bij visie.
- Temporale Kwab: De zijkanten van de hersenen, betrokken bij kortetermijngeheugen, spraak, muzikale ritmes en geurherkenning.
Diepere Structuren Binnen de Hersenen
- Hypofyse: Soms de "meesterklier" genoemd, een erwtvormige structuur diep in de hersenen achter de neusbrug. Reguleert de functie van andere klieren in het lichaam en ontvangt chemische signalen van de hypothalamus.
- Hypothalamus: Boven de hypofyse gelegen, stuurt chemische boodschappen die de functie van de hypofyse regelen. Reguleert lichaamstemperatuur, synchroniseert slaappatronen, controleert honger en dorst, en speelt ook een rol bij sommige aspecten van geheugen en emotie.
- Amygdala: Kleine amandelvormige structuren, gelegen onder elke hersenhelft. Reguleert emotie en geheugen, geassocieerd met het beloningssysteem van de hersenen, stress en de "vecht-of-vlucht" reactie bij het waarnemen van een dreiging.
- Hippocampus: Een gekromde zeepaardvormige structuur aan de onderkant van elke temporale kwab. Ondersteunt geheugen, leren, navigatie en ruimtelijke waarneming. Ontvangt informatie van de hersenschors en speelt mogelijk een rol bij de ziekte van Alzheimer.
- Pijnappelklier: Diep in de hersenen gelegen en bevestigd met een steel aan de bovenkant van de derde hersenkamer. Reageert op licht en donker en scheidt melatonine af, dat circadiane ritmes en de slaap-waakcyclus reguleert.
- Hersenkamers en Cerebrospinale Vloeistof: Diep in de hersenen bevinden zich vier open gebieden met doorgangen ertussen. Ze openen ook naar het centrale wervelkanaal en het gebied onder de arachnoïde laag van de hersenvliezen. De kamers produceren cerebrospinale vloeistof (CSF), een waterige vloeistof die circuleert in en rond de kamers en het ruggenmerg, tussen de hersenvliezen. CSF omringt en beschermt het ruggenmerg en de hersenen, spoelt afvalstoffen uit en levert voedingsstoffen.
Bloedtoevoer naar de Hersenen
Twee sets bloedvaten leveren bloed en zuurstof aan de hersenen: de vertebrale slagaders en de halsslagaders.
- Externe Halsslagaders: Lopen langs de zijkanten van de nek, waar je je pols kunt voelen. De interne halsslagaders vertakken zich in de schedel en voorzien het voorste deel van de hersenen van bloed.
- Vertebrale Slagaders: Volgen de wervelkolom in de schedel, waar ze samenkomen bij de hersenstam en de basilaire slagader vormen, die bloed levert aan de achterste delen van de hersenen. De Willis-cirkel, een lus van bloedvaten nabij de onderkant van de hersenen, verbindt belangrijke slagaders en zorgt voor circulatie van bloed van de voorkant naar de achterkant van de hersenen en helpt de arteriële systemen met elkaar te communiceren.
Hersenzenuwen
Binnen de schedel zijn er 12 zenuwen, craniale zenuwen genoemd:
Reukzenuw: Beheerst het reukvermogen.
Gezichtszenuw: Regelt het gezichtsvermogen.
Oogspierzenuw: Bestuurt de pupilrespons en andere oogbewegingen.
Trochleaire Zenuw: Controleert spieren in het oog.
Trigeminuszenuw: De grootste en meest complexe, met zowel sensorische als motorische functies. Bevat takken die sensaties van de hoofdhuid, tanden, kaak, sinussen, delen van de mond en het gezicht naar de hersenen brengen, en zorgt voor de functie van kauwspieren, en meer.
Abducenszenuw: Innerveert sommige oogspieren.
Aangezichtszenuw: Ondersteunt gezichtsbeweging, smaak, klieren en andere functies.
Vestibulocochleaire Zenuw: Faciliteert evenwicht en gehoor.
Glossopharyngeale Zenuw: Staat smaak, oor- en keelbeweging toe, en heeft vele andere functies.
Vagus Zenuw: Staat sensatie rond het oor en het spijsverteringssysteem toe, en reguleert motorische activiteit in het hart, de keel en het spijsverteringssysteem.
Accessoire Zenuw: Innerveert specifieke spieren in het hoofd, de nek en de schouder.
Hypoglossale Zenuw: Levert motorische activiteit aan de tong.
De eerste twee zenuwen komen uit de hersenschors, terwijl de overige 10 uit de hersenstam komen, die drie delen heeft: de middenhersenen, de pons en de medulla [2].
Renew cache