Volgens het RIVM oftewel het Ministerie van Volksgezondheid is tabak na heroïne het meest verslavend en brengt tabak na crack en heroïne de meeste schade toe aan het individu. Roken verhoogt vooral het risico op allerlei vormen van kanker. Maar ook op andere ernstige aandoeningen, zoals longaandoeningen, hart- en vaatziekten, maagzweren en de ziekte van Crohn. Bovendien kan roken een ongunstig effect hebben op het verloop van een ziekte. Jaarlijks veroorzaakt roken naar schatting 19.000 nieuwe kankergevallen.
Volgens KWF Kankerbestrijding verhoogd roken het risico op: alvleesklierkanker, baarmoederhalskanker, blaaskanker, borstkanker, keelkanker, longkanker, maagkanker, mondkanker en lipkanker, nierkanker, slokdarmkanker en strottenhoofdkanker.
Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) is de prijs voor tabak vanaf 2017 t/m 2022 met bijna 30% gestegen. Volgens het CBS overleden in 2022 47.592 mensen als gevolg van kanker, waarvan jaarlijks tussen de 10.000 en 10.500 mensen aan longkanker. 86% van deze overlijdens zijn volgens KWF Kankerbestrijding het gevolg van roken. Met het Nationaal Preventieakkoord wil de Rijksoverheid samen met andere organisaties toe naar een rookvrije generatie in 2040.
Volgens de Nationale Drug Monitor rookte in 2022 18,9% van de Nederlandse bevolking wel eens, waarvan 13,1% dagelijks. Volgens Jellinek roken mensen omdat het licht stimuleert, concentratie verhoogd, ontspant en zelfvertrouwen verhoogd.
Cannabis
Volgens het Ministerie van Volksgezondheid is cannabis veel minder schadelijk en minder verslavend dan tabak (RIVM) en is cannabis zelfs een medicijn (Bureau van Medicinale Cannabis).
Medicinale cannabis wordt nu voorgeschreven bij pijn, spierkrampen en spiertrekkingen bij multiple sclerose (MS) of ruggenmergschade, misselijkheid, verminderde eetlust, vermagering en verzwakking bij kanker en aids, misselijkheid en braken als gevolg van medicatie of bestraling bij kanker, hiv-infectie en aids, langdurige pijn van neurogene aard (oorzaak zit in het zenuwstelsel) bijvoorbeeld door beschadiging van een zenuwbaan, fantoompijn, aangezichtspijn of chronische pijn die blijft bestaan na het genezen van gordelroos, tics bij het syndroom van Gilles de la Tourette en therapieresistent glaucoom.
Hier kan bijvoorbeeld zelfmoordpreventie en depressie aan worden toegevoegd, want volgens het Nederlands Tijdschrift van Geneeskunde en het Ministerie van Volksgezondheid (Bureau van Medicinale Cannabis) is THC in cannabis verantwoordelijk voor het gevoel van euforie. Zelfmoordgedachte is -1. Gevoel van euforie is +1. Dat is samen 0, toch?
Tabak is dus veel verslavender en schadelijker voor de gezondheid dan cannabis. Volgens het Ministerie van Volksgezondheid (Bureau voor Medicinale Cannabis) kun je medicinale cannabis roken als een joint, maar kun je de schadelijke effecten van het roken voorkomen door een vernevelaar of een verdamper te gebruiken.
Vaporizers zijn normaalgesproken slecht omdat nicotine en andere schadelijke stoffen, vaak in hogere dosis wordt geconsumeerd en omdat het een olie is die wordt verwarmt. THC één van de werkzame stoffen in cannabis die pas wordt geactiveerd nadat het wordt verwarmt en kan worden gegeten of geïnhaleerd.
Van blowen, dat wil zeggen het roken van tabak met cannabis, wordt je stoned en inactief. Van het verdampen van cannabis wordt je high. Dit kan gepaard gaan met het gevoel van euforie. Bovendien werkt THC geest activerend en CBD pijnstillend en ontstekingsremmend.
Volgens artikel 5 lid 2 van de Opiumwet en artikel 1 lid 1 van de Geneesmiddelenwet is het toegestaan om cannabis als medicijn te gebruiken en is de definitie van een medicijn een geneesmiddel dat helpt bij het genezen of voorkomen van een ziekte, gebrek, wond of pijn bij de mens. Volgens Bijlage 1 van de Regeling alcohol, drugs en geneesmiddelen in het verkeer is het toegestaan om met een concentratie van 3,0 microgram THC per liter bloed te rijden. Maar volgens het Ministerie van Justitie en Veiligheid is THC-concentratie in het bloed geen consistente voorspeller voor verminderde rijvaardigheid. Er zijn namelijk verschillende factoren van invloed op de werking van medicijnen. Denk hierbij aan gewenning, die na enkele weken of maanden kan optreden, het tijdsinterval van het gebruik, de manier van inname of de impact van de onderliggende aandoening op een persoon. Het is daarom volgens het Ministerie van Justitie en Veiligheid onmogelijk om met al deze individuele factoren rekening te houden (ah-tk-20212022-1165).
De speekseltester, waar de Politie mee is uitgerust sinds de inwerkingtreding van de wet drugs in het verkeer in 2017, is een preselectiemiddel. Dit middel kan worden ingezet naast een psychomotorische test of een oog- en spraakfunctietest. De speekseltest laat zien of er sporen van drugs in het speeksel aanwezig zijn en geeft een indicatie of de grenswaarde daarmee overschreden wordt. Na een positieve speekseltest is bloedonderzoek, dat op z’n minst 1,5 uur duurt, nodig om na te gaan of de wettelijk gestelde grenswaarde daadwerkelijk overschreden is en hoe hoog die overschrijding exact is. De resultaten laten maanden op zicht wachten en tot die tijd krijgt de bestuurder 24 uur rijontzegging. Het bloedonderzoek dient als wettig bewijs voor rijden onder invloed, de speekseltest niet. In 2021 heeft de politie wegens reguliere contractafloop de speekseltester opnieuw aanbesteed en in het najaar van 2021 in gebruik genomen. In de aanbesteding is gezocht naar een zo betrouwbaar mogelijke test. Zowel de speekseltester die de politie in gebruik heeft op dit moment, als de eerdere speekseltester voldoen volgens onafhankelijke beoordeling van het RIVM aan de daaraan gestelde vereisten met betrekking tot nauwkeurigheid en betrouwbaarheid. Voor het gebruik van de speekseltest door de Politie is het voorschrift van de leverancier van de testen leidend, aldus de het Ministerie van Justitie en Veiligheid.
Volgens het Instituut Verantwoord Medicijngebruik is het bij dagelijks medicinaal gebruik toegestaan om met Cannabis Sativa (Bedrobinol en Bedica) te rijden. Met uitzondering van de eerste twee weken. Geneesmiddelen uit categorie II hebben een licht tot matig negatieve invloed op de rijvaardigheid. De invloed op de verkeersveiligheid kun je vergelijken met een alcoholpromillage in het bloed van 0,5 tot 0,8 g/l (0,5–0,8‰).
Politie Nederland stelt het gebruik van Cannabis vast aan de hand van een speekseltest DrugWipe S. Deze detecteert de actieve substantie van THC in speeksel vanaf 0,005 microgram per milliliter. Dit maakt deze test ongeschikt om vast te stellen of de grens van 3,0 microgram THC per liter bloed vast te stellen.
Wanneer iemand medicinale cannabis gebruikt, kan de speekseltest positief uitvallen, zelfs nadat de effecten van de actieve stof THC zijn afgenomen. Dit komt doordat de inactieve metaboliet THC-COOH, die ontstaat na de afbraak van THC in het lichaam, langdurig in het bloed en speeksel aanwezig kan blijven. Hoewel de effecten van THC op de rijvaardigheid na enkele uren kunnen afnemen, kan THC-COOH nog dagen tot weken na consumptie detecteerbaar blijven in het speeksel. Dit kan leiden tot een positieve speekseltest, zelfs wanneer de persoon op het moment van de test geen actieve THC meer in zijn systeem heeft.
Tijdens een verkeerscontrole voert de politie een speekseltest uit op de bestuurder. Als de speekseltest positief is, moet de bestuurder mee naar het politiebureau voor verdere controle.
Op het politiebureau is de bestuurder verplicht om mee te werken aan een bloedonderzoek. Een dienstdoende arts wordt vervolgens opgeroepen om bloed af te nemen bij de bestuurder. Tijdens het verblijf op het politiebureau wordt de bestuurder ondervraagd door de Politie. Dit verhoorproces kan enkele uren in beslag nemen en is bedoeld om meer informatie te verkrijgen over het medicijngebruik van de bestuurder en de omstandigheden rondom de verkeersovertreding.
Na de bloedafname wordt de bestuurder meestal weer vrijgelaten en mag de bestuurder 24 uur niet rijden. Het bloedmonster wordt vervolgens naar een laboratorium gestuurd voor analyse. De resultaten van dit onderzoek kunnen enkele maanden op zich laten wachten.
Na ontvangst van de resultaten van het bloedonderzoek bepaalt het Openbaar Ministerie (OM) de vervolgstappen. Dit kan onder meer het instellen van vervolging, het opleggen van boetes of andere juridische maatregelen omvatten, afhankelijk van de uitkomsten van het onderzoek.
Als blijkt dat de concentratie THC meer dan 3,0 microgram per liter bloed is, vraagt het OM om een doktersverklaring of recept in te dienen waaruit blijkt dat het gaat om medicinale cannabis. Als de hoeveelheid THC in het bloed overeenkomt met de hoeveelheid die in het recept staat, krijg iemand geen straf. Als er meer THC in het bloed zit dan wat iemand krijgt voorgeschreven in het recept, bepaalt het OM welke straf iemand krijgt. Dat kan een boete zijn of een periode rijontzegging.
De speekseltest DrugWipe S wordt vaak gebruikt om te bepalen of er drugs in het systeem van een bestuurder aanwezig zijn. Echter, deze test is niet geschikt om nauwkeurig te meten of de concentratie THC in het bloed de wettelijke limiet overschrijdt. Dit komt doordat de speekseltest geen directe indicatie geeft van de exacte hoeveelheid THC in het bloed.
Vervolgens, wanneer een speekseltest positief uitvalt voor drugs, wordt de bestuurder vaak gevraagd om mee te werken aan een bloedonderzoek op het politiebureau. Dit bloedonderzoek is echter een 3 tijdrovend proces en de resultaten ervan worden niet direct beschikbaar. Dit kan leiden tot vertragingen en onzekerheid, vooral in situaties waarin er sprake is van een mogelijke acute bedreiging van de rijveiligheid.
Het Ministerie van Veiligheid en Justitie benadrukt dat de concentratie THC in het bloed geen betrouwbare indicator is voor de invloed ervan op de rijvaardigheid. Dit betekent dat zelfs als de THC-concentratie boven de wettelijke limiet uitkomt, er nog steeds geen sprake hoeft te zijn van verminderde rijvaardigheid als gevolg van het gebruik van medicinale cannabis. Kortom, de combinatie van een positieve speekseltest, gevolgd door een bloedonderzoek en de daaropvolgende wachttijd op de resultaten, kan leiden tot juridische complicaties en mogelijke gevolgen voor de rijbevoegdheid van de bestuurder. Dit geldt zelfs als het medicinale cannabisgebruik legitiem en voorgeschreven is.
Volgens het Bureau voor Medicinale Cannabis (BMC) is Cannabis Sativa een medicijn en kunnen de schadelijke effecten van het roken worden vermeden door cannabis te inhaleren met een vernevelaar. Daarom verzoek ik de Politie geen metingen meer te verricht op het gebied van THC in het speeksel of het bloed om de rijvaardigheid vast te stellen indien een doktersverklaring voor medicinale cannabis wordt overhandigd, maar in plaats daarvan conform Artikel 5 van de Wegenverkeerswet 1994 het gedrag van de bestuurder conform Artikel 160 lid 5 van de Wegenverkeerswet 1994 psychomotorisch te testen om te oordelen en de veiligheid op de weg te handhaven.
