Oxytocine is een peptide geproduceerd in de hypothalamus en vrijgegeven door de achterste hypofyse in de bloedbaan, waar het fungeert als een hormoon, of in het centrale zenuwstelsel, waar het fungeert als een neurotransmitter en bindt aan oxytocine-receptoren om gedrag en fysiologie te beïnvloeden. Het heeft de reputatie verdiend als facilitator van sociale binding, met name de 'tend-and-befriend'-respons, en het is aangetoond dat het seksueel plezier, reproductieve functies en ouderlijk gedrag (vooral moederlijk gedrag) beïnvloedt. Bovendien suggereert onderzoek met niet-menselijke dieren dat oxytocine - en de structureel vergelijkbare verbinding vasopressine - belangrijk is voor het vormen van paarbinding, partnerbewaking en herkenning van sociale stimuli [1].
Recent onderzoek van de UIC-groep ondersteunt een hypothese, eerst geformuleerd door Porges in 1998, die stelt dat oxytocine, deels via effecten op het autonome zenuwstelsel, "onbeweeglijkheid zonder angst" mogelijk maakt. Met andere woorden, oxytocine kan over het algemeen het zenuwstelsel beschermen tegen het afsluiten in het geval van stressvolle omstandigheden, vooral die waarbij het nodig is om stil te blijven in plaats van te vechten of te vluchten. Dit omvat zelfs gebeurtenissen die vanuit een maatschappelijk oogpunt positief lijken. Oxytocine zou een belangrijke rol kunnen spelen om zowel emotionele als fysiologische reacties te beheren tijdens levensveranderende gebeurtenissen, waardoor potentieel stressvolle ervaringen worden omgezet in mogelijkheden om vreugde en liefde uit te drukken [2].
Oxytocine, vaak liefkozend het "liefdeshormoon" genoemd, is een cruciaal neuropeptide en hormoon dat betrokken is bij verschillende fysiologische processen in het menselijk lichaam. Hoewel het oorspronkelijk bekend stond om zijn rol bij de bevalling en borstvoeding, hebben recente studies een bredere invloed van oxytocine op sociaal gedrag, emoties en menselijke relaties aan het licht gebracht.
1. Fysiologische functies
- Bevalling en Borstvoeding: Oxytocine speelt een centrale rol bij het opwekken van weeën tijdens de bevalling en het stimuleren van de melkafgifte tijdens borstvoeding.
- Regulatie van de Bloeddruk: Oxytocine kan de bloeddruk helpen reguleren door het bevorderen van vaatontspanning.
2. Sociaal gedrag en Menselijke Relaties
- Verbinding met Sociale Binding: Oxytocine staat bekend om zijn rol bij het vergemakkelijken van sociale binding en vertrouwen. Het wordt vrijgegeven tijdens positieve sociale interacties, zoals knuffelen en aanraking.
- Emotionele Regulatie: Er is bewijs dat oxytocine betrokken is bij het reguleren van emoties, zoals angst en stress. Het kan een kalmerend effect hebben en de reactie op stress verminderen.
3. Romantische Relaties en Seksualiteit
- Verhoogde Verbinding in Romantische Relaties: Studies suggereren dat oxytocine de gevoelens van verbondenheid en toewijding in romantische relaties kan vergroten.
- Rol bij Seksualiteit: Het hormoon is ook betrokken bij seksuele opwinding en orgasme, waarbij het vrijkomt tijdens intieme momenten.
4. Psychiatrische Aandoeningen
- Potentiële Rol bij Psychiatrische Stoornissen: Onderzoek suggereert dat oxytocine mogelijk een rol speelt bij stoornissen zoals autismespectrumstoornissen, depressie en angst. Het verkennen van de therapeutische toepassingen is nog in volle gang.
5. Oxytocine en Therapeutisch Onderzoek
- Mogelijke Toepassingen: Vanwege zijn invloed op sociaal gedrag en emoties, wordt oxytocine onderzocht als een mogelijke behandeling voor aandoeningen waarbij sociale vaardigheden en emotionele regulatie worden beïnvloed.
Conclusie
Oxytocine, ooit beschouwd als een hormoon met een beperkte functie, heeft zijn weg gevonden naar het centrum van onderzoek naar menselijk gedrag en relaties. Hoewel het "liefdeshormoon" een romantische bijklank heeft, is het duidelijk dat de invloed van oxytocine verder reikt dan romantische liefde en een breed scala aan fysiologische en sociale functies omvat. Onderzoekers blijven ontdekken hoe oxytocine ons begrip van menselijk gedrag en welzijn kan verrijken en mogelijk nieuwe therapeutische benaderingen kan bieden voor verschillende aandoeningen.
